Bilimsel araştırma süreçleri temel olarak sekiz basamaktan oluşmaktadır. Sekiz basamaktan oluşan bu süreçte sistematik ve planlı bir şekilde toplanan veriler sırasıyla analiz edilir, analiz sonucu bulgular elde edilir ve bulgular yorumlanarak yeni bilgiye ulaşılır. Sekiz basamağı oluşturan süreçler ise araştırma sorusunun belirlenmesi, literatür taraması, hipotez oluşturma, analiz ve araştırma yöntemlerinin belirlenmesi, veri toplama, veri analizi ve son olarak sonuç yorumlama ve raporlamadır.
- Araştırma sorusunu geliştirme
- Literatür taraması
- Hipotez Oluşturma
- Araştırma yönteminin belirlenmesi
- Veri toplama
- Veri analizi
- Elde edilen bulguların yorumlanması
- Rapor yazımı
Araştırma Sorusunu Geliştirme
Belirlenen konu üzerinden araştırma sorusu belirlemek bilimsel araştırma sürecinin ilk adımıdır. Araştırma sorusu geliştirmede önemli olan nokta ise daha önce cevaplanmamış bir soru geliştirmektir. Ek olarak bu aşamada araştırma soruları etik olmalı, net olmalı, pratik cevaplanabilir olmalı ve spesifik olmalıdır. Bu özellikleri kapsayacak şekilde bir soru geliştirdikten sonra literatür taraması yapılmalıdır.
Literatür Taraması
Bilimsel araştırma süreçlerinin ikinci basamağı olan literatür taraması; araştırma konusuna dair ilgili tüm yazı çalışmalarını kapsamaktadır. Literatür taramasında ilgili yazılar, çalışmalar ve bilgiler incelenerek önemli noktalar belirlenir ve özetlenir. Literatür taraması araştırma sorusuna katkı ve bilgi sağlayarak yönlendirir ayrıca problem alanı kısıtlandırılır. Literatür taraması ile önceki araştırmalar arasında karşılaştırma yapılarak üzerinde durulan çalışmaya katkı sağlanabilir.
Hipotez Oluşturma
Bilimsel araştırmanın hipotez oluşturma aşamasında amaç ortaya bir iddia koymaktır. Bu noktada katkı ve amaç netleştirilir. Ortaya koyulan iddia ya doğrulanacağından ya da yanlışlanacağından dolayı olası çözüm önerileri ortaya çıkmaktadır. Bu aşama bilimsel araştırmanın uygulamasında önemli bir adımdır.
Araştırma Yönteminin Belirlenmesi
Araştırma yönteminin belirlenmesi basamağında amaç araştırmanın nasıl yapılacağı, araştırma verilerinin nasıl ve nerelerden toplanacağı gibi planlamaların yer aldığı adımdır. Araştırma yöntemleri (nicel, nitel vs) ve veri toplama yöntemi (anket, gözlem, mülakat, deney gibi) belirlenir. Bu adım aslında araştırmanın sonrası için bir belirleyici adımdır, araştırmanın gidişatına yön verir.
Veri Toplama
Veri toplama aşamasında elde edilecek verinin nasıl toplanacağına dair uygun yöntem etik kurallar çerçevesinde seçilir. Bu yöntemler anket formu, mülakat gibi yöntemler üzerinden hazırlanır. Veri analizleri için toplanan veriler etik ilkelere uygun olarak toplanmalıdır.
Veri Analizi
Bilimsel araştırmanın veri analizi basamağında ise ama toplanan verilerin analiz edilmesini kapsamaktadır. Veri analizi aşamasına kadar toplanmış olan bilgiler istatistik yöntemler ışığında analiz edilerek yorumlanmaktadır. Veri analizi aşaması bilimsel araştırmanın güvenirliği açısından oldukça önemli bir adımdır. Bu aşamada görsel öğelerden faydalanılması önerilmektedir.
Elde Edilen Bulguların Yorumlanması
Bu aşamada, elde edilen bulguların araştırma sorusu ile bağlantısı kurulmakta ve yorumlanmaktadır. Bulguların araştırma sorusu ile ilişkisi bağlamında uygun olup olmadığı, hipotezin doğruluğu veya reddi üzerine yorumlamaların yer aldığı aşamadır. Yorumlama aşamasında önemli olan nokta kesin olmayan yargılar çerçevesinde uygulanması gerektiği noktasıdır.
Rapor Yazımı
Araştırma sorusuna ilişkin olan bütün bulgular ile beraber araştırmanın geçtiği evreler kurallı ve sıralı bir şekilde rapor haline getirilir. Rapor yazarken bütün araştırma süreci kronolojik sırası ile raporlanmalıdır ve eksiksiz olmalıdır. Bilimsel araştırma sürecinin son aşaması olan rapor yazımında önemli olan nokta araştırılmanın sunulacağı yerlerdir.
Keşfedin: İngilizce Makale Nasıl Yazılır?
