İntihal, başkasına ait bir fikrin, buluşun veya herhangi bir gerçeğin kullanılmasıdır. Genel olarak izinsiz yapıldığı için aşırma anlamına da gelmektedir. Bilimsel veya sanatsal eserlerin kaynağı gösterilmeden başkası tarafından kullanılması bilgi hırsızlığıdır. Bir başkasının tezini veya projesini kendi eseriymiş gibi sunmak, en yaygın intihal vakalarından biridir.
Kullanılan kaynakların hatalı sunulması ve kaynak gösterilmemesi gibi durumlar intihal olarak değerlendirilir. Orijinal eserlerin kelime ve cümleleri farklı yazılmış olsa dahi kaynak gösterilmemişse intihaldir. Birçok türü olan intihal hakkında kapsamlı bilgiye sahip olmak ve fikir hırsızlığı olmadan özgün içerik üretmek önemlidir.
İntihal Türleri
İntihal genellikle iki gruba ayrılır. Birincisi referanssız intihal, ikincisi referansa rağmen intihaldir. İçerik üretilirken kaynak gösterilmeden yapılan intihal, konuyla ilgili yazılmış eseri kendi yazısı gibi gösteren kişilerde görülmektedir. Özgün bir eseri yorumlamak, cümleler arasında değişiklik yaparak birbirine bağlamak, önceden hazırlanmış bir akademik metni olduğu gibi almak, kaynak göstermeden intihal örneğidir.
Referanslı intihal ise, yazarın bibliyografyada tam kimliğinin olmaması, kaynaklar hakkında yanlış bilgi verilerek erişimin zorlaştırılması, çalışmaların orijinal metne dönüştürülmeden aktarılması gibi durumları içerir. Her iki intihal türünde de kaynakların eksiksiz ve hatasız olması, aynı zamanda özgün bir içerik oluşturması gerekir. Bu sayede intihal kurallarına uyularak özgün içerik oluşturulabilir.
İntihal Nasıl Önlenir?
İçerik oluşturabilmek için özgün metinler oluşturulmalıdır. İntihal yapmamanın en büyük kuralı, tüm kaynakları eksiksiz ve hatasız olarak belirtmektir. Alıntı yapılması durumunda tırnak işaretleri kullanılmalı ve alıntı yapılan kaynak metin içinde tam olarak yer almalıdır.
Başkalarının yazdığı eserler fikir verme aşamasında yardımcı olsa bile özgün bir içerik oluşturabilmesi için yazarın kendi sözleriyle özgün cümleler kurması gerekir. Böylece intihalin önüne geçilmiş ve içerik tamamen özgün bir şekilde okuyucuya ulaştırılmış olacaktır.
Benzerlik için Kabul Edilen Oran Ne Olmalıdır?
Benzerlik oranı her kesimde farklı görülse de ülkemizde üniversitelerin belirlediği oran genel olarak %20 olarak bilinmektedir. Benzerlik oranlarının farklılık oluşturmasının ve net bir oran belirlememesinin temel nedeni, akademik çalışmalarda benzerliğin görülebilmesidir. Üretilen içerik için istenilen benzerlik oranı aktarılacak kişilerden öğrenilmelidir.
İntihalin Önemi
İçerik üretiminde intihal yapmamak ve oranların dışına çıkmamak çok önemlidir. Her şeyden önce, intihal ciddi bir akademik sorundur. Ciddi yaptırımları olan intihal etik değildir ve diğer insanların fikirlerini çalmak olarak kabul edilir. Fikir hırsızlığı olan bu durum için özgün içerik oluşturulmalıdır. Kaynak kullanılması gerekiyorsa, tam ve eksiksiz olarak belirtilmelidir.
Ülkemizde ve dünyada intihal ciddi bir fikir hırsızlığı olarak görülmekte ve ciddi bir suç sınıfına girmektedir. İntihalin tespiti söz konusu olursa akademik dünyada ciddi cezaları bulunan bir suç işlenmiş olacaktır.
